Në natën mes të shtunës 27 mars dhe të dielës 28, në orën 2 të mëngjesit, u rikthye ora verore, e cila na ‘vjedhë’ një orë gjumë, por do na ‘dhurojë’ me shumë dritë në mbrëmje. Por, ky ndryshim në orarin e gjumit rrit ndjeshëm rrezikun për sulme në zemër, sipas një studimi të kryer në SHBA.
Kalimi në kohën e kursimit të ditës dhe humbja e një ore gjumë, rriti rrezikun e një sulmi në zemër të hënën pasardhëse me 25 përqind, krahasuar me të hënat e tjera gjatë vitit. Në të kundërt, rreziku i sulmit në zemër ra 21 përqind më vonë gjatë vitit, të martën pasi ora u kthye në kohën standarde dhe njerëzit fjetën një orë shtesë.
Ndikimi jo aq delikat i lëvizjes së orës përpara dhe prapa u pa në një krahasim të pranimeve në spitale nga një bazë e të dhënave e spitaleve jo-federale të Miçiganit. Ai shqyrtoi pranimet përpara fillimit të kohës së dritës dhe të hënës menjëherë pas, për katër vjet rresht.
Në përgjithësi, sulmet në zemër historikisht ndodhin më shpesh të hënën në mëngjes, ndoshta për shkak të stresit të fillimit të një jave të re të punës dhe ndryshimeve të qenësishme në ciklin tonë të gjumit-zgjimit, tha Dr. Amneet Sandhu, një koleg kardiologjie në Universitetin e Colorado në Denver i cili drejtoi studimin.
“Me kohën e kursimit të ditës, e gjithë kjo shtohet nga një orë më pak gjumë,” tha Sandhu, i cili paraqiti gjetjet e tij në sesionet vjetore shkencore të Kolegjit Amerikan të Kardiologjisë në Uashington.
Një lidhje midis mungesës së gjumit dhe sulmeve në zemër është parë në studimet e mëparshme. Por Sandhu tha se ekspertët ende nuk kanë një kuptim të qartë se pse njerëzit janë kaq të ndjeshëm ndaj cikleve të gjumit-zgjimit.
“Studimi ynë sugjeron që ndryshimet e papritura, madje edhe të vogla në gjumë mund të kenë efekte të dëmshme,” tha ai.
Sandhu ekzaminoi rreth 42,000 pranime në spital në Michigan dhe zbuloi se mesatarisht 32 pacientë kishin sulme në zemër të hënën. Por të hënën menjëherë pasi hapi orën përpara, kishte një mesatare prej tetë sulmesh në zemër, tha ai.
Numri i përgjithshëm i sulmeve në zemër për tërë javën pas kursimit të ditës nuk ndryshoi, vetëm numri në atë të hënë të parë. Numri më pas ra në ditët e tjera të javës. Njerëzit që janë tashmë të prekshëm nga sëmundjet e zemrës mund të jenë në rrezik më të madh menjëherë pas ndryshimeve të papritura të kohës, tha Sandhu, i cili shtoi se personeli i spitalit mbase duhet të rritet të hënën pasi të vendosen orët.
“Nëse ne mund të identifikojmë ditët kur mund të ketë rritje të sulmeve në zemër, ne mund të jemi të gatshëm të kujdesemi më mirë për pacientët tanë”, tha ai.
Ora zakonisht lëviz përpara në pranverë, në mënyrë që mbrëmjet të kenë më shumë dritë dite dhe mëngjeset të kenë më pak, dhe të kthehet në kohën standarde në vjeshtë. Koha e ditës u miratua gjerësisht gjatë Luftës së Parë Botërore për të kursyer energji, por disa kritikë kanë vënë në dyshim nëse e bën vërtet atë dhe nëse është akoma e nevojshme.
Studiuesit përmendën kufizimet e studimit, duke theksuar se ai ishte i kufizuar në një gjendje dhe sulmet në zemër që kërkonin procedura të hapjes së arterieve, të tilla si stentet. Prandaj, studimi përjashtoi pacientët që vdiqën para pranimit ose ndërhyrjes në spital.